Μια επιλογή από συγκεκριμένες διαδρομές μέσω των οποίων θα ανακαλύψετε ένα μεγάλο μέρος από τα κρυμμένα μυστικά και τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Κρήτης, τη φύση, τη γεμάτη μύθους και θρύλους μακραίωνη ιστορία της και την ψυχή των κατοίκων της, προτείνεται παρακάτω ξεκινώντας από τη Δύση προς την Ανατολή:
-ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΧΑΡΤΗ:
-ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ στην ΚΡΗΤΗ:
ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ Οδικές διαδρομές:
ΚΑΣΤΕΛΛΙ ( ΚΙΣΣΑΜΟΣ ) - ΈΛΟΣ - ΕΛΑΦΟΝΗΣΙ (το νοτιοδυτικότερο άκρο της Κρήτης) - ( περίπου 90 km)
Αξιοθέατα: Στο Καστέλλι Κισάμου το ενετικό φρούριο (Καστέλλο) και το πολύ ενδιαφέρον Αρχαιολογικό Μουσείο (επίσης ένα ταξίδι με το πλοίο για το νησί Γραμβούσα & το Μπάλο προσφέρεται από το λιμάνι). Το χωριό Τοπόλια με το ομώνυμο φαράγγι, τα χωριά με τις καστανιές δίπλα στη γραφική ορεινή κοιλάδα, τη Μηλιά που είναι ένα παραδοσιακά ανακαινισμένο χωριό φιλικό προς το περιβάλλον, το χωριό Έλος με τη Γιορτή Κάστανου που γίνεται τον Οκτώβριο. Η Μονή Χρυσοσκαλίτισσας (η παράδοση λέει ότι υπάρχει ένα χρυσό σκαλοπάτι στην σκάλα που ανεβαίνει στο μοναστήρι, αλλά οι αμαρτωλοί δεν μπορούν να το δουν) που βρίσκεται σε μια βραχώδη κορυφή με πανοραμική θέα. Το Ελαφονήσι είναι ένα μικρό νησάκι που είναι ουσιαστικά η επέκταση της γης, δεδομένου ότι το βάθος της θάλασσας στο στενό του το χωρίζει από αυτό είναι 65-100 εκατοστά, γεγονός που επιτρέπει την πρόσβαση στο νησί με τα πόδια. Είναι το νοτιοδυτικότερο άκρο της Κρήτης και ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπία με την ιδιαίτερη φυσική ομορφιά του νησιού και ένα πολύ ενδιαφέρον οικοσύστημα καθώς οι αμμόλοφοι που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του νησιού συνδυάζονται με τις όμορφες παραλίες. Στo δυτικό βραχώδες υπερυψωμένο τμήμα του - όπου υπάρχει ένας φάρος και ο μαζικός τάφος των ναυαγών του αυστριακού " Imperatrice » που βυθίστηκε το 1907 - θεωρείται ότι ήταν και το ιερό του Απόλλωνα. Ανατολικά του Ελαφονησίου έχει αναπτυχθεί ένα από τα λίγα δάση με κέδρους στην Κρήτη.
Στην επιστροφή μας προς το Καστέλι, στην περιοχή του χωριού Κεφάλι που μπορεί ο επισκέπτης να ακολουθήσει το δρόμο προς τη δυτική κατεύθυνση. Συνεχίζουμε βόρεια, αφήνοντας πίσω μας το μικρό ψαροχώρι Σφηνάρι και από το χωριό Πλάτανος μπορούμε να επισκεφθούμε τα Φαλάσαρνα για να απολαύσουμε το ηλιοβασίλεμα σε μια από τις πιο όμορφες παραλίες της Κρήτης.
ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ - ΒΟΥΚΟΛΙΕΣ - ΚΑΝΤΑΝΟΣ - ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ (περίπου 70 km)
Αξιοθέατα: Το Κολυμπάρι είναι ένα γραφικό παραθαλάσσιο χωριό, όπου βρίσκεται η Μονή της Οδηγήτριας Γωνιάς -ιδρύθηκε το 1618- με μια αξιόλογη συλλογή μεταβυζαντινών εικόνων και άλλα θρησκευτικά κειμήλια. Από το Κολυμπάρι μπορείτε να επισκεφθείτε με καραβάκι τη χερσόνησο Ροδωπού και να δείτε τα ερείπια της αρχαίας πόλης Δύκτινα και το ναό της θεάς Αρτέμιδος ο οποίος χρονολογείται από το 2ο αιώνα π.Χ..
Από τον οικισμό Ταυρωνίτη ακολουθούμε τον δρόμο νότια κατά μήκος της πορείας του ποταμού. Περνάμε το καταπράσινο αγροτικό τοπίο και μετά το χωριό Βουκολιές -ένα μεγάλο χωριό με μια σημαντική αγορά κάθε Σάββατο πρωί - αρχίζουμε να ανεβαίνουμε το λοφώδες τοπίο προς το ιστορικό χωριό Κάνδανος - πλούσιο σε βυζαντινές εκκλησίες που χρονολογούνται μεταξύ 13ου-14ου αιώνα, με υπέροχη ιστορία και μνημεία από τις μάχες με τους Ναζί το 1941 και το φαράγγι Καντάνου με το πέτρινο μονοπάτι κατάλληλο για περπάτημα ή / και ποδηλασία -.
Η Παλαιόχωρα έίναι χτισμένη πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Καλαμίδι και είναι μια από τις πιο όμορφες κωμοπόλεις της Κρήτης με μοναδικές παραλίες που εκτείνονται 20 χιλιόμετρα κάτω από τη σκιά των βράχων και τους κέδρους της περιοχής. Προσφέρει επίσης πεζοπορία και εκδρομές με καραβάκια που συνδέουν την Παλαιόχωρα με τη Σούγια, την Αγία Ρουμέλη, το Λουτρό, το Ελαφονήσι, τα Σφακιά και το νησί της Γαύδου. Ο Κούντουρας που βρίσκεται ακριβώς δυτικά της Παλαιόχωρας με τη μοναδική ομορφιά των κέδρων είναι μια παράκτια περιοχή με ιδιαίτερο φυσικό και οικολογικό ενδιαφέρον που αξίζει επίσης μια επίσκεψη.
ΧΑΝΙΑ - ΘΕΡΙΣΣΟ - ΛΑΚΚΟΙ - ΟΜΑΛΟΣ (περίπου 95 km)
Αξιοθέατα: Το χωριό Θέρισο με το εντυπωσιακό ορεινό τοπίο και το φαράγγι του βρίσκεται στα 580m της επιβλητικής οροσειράς Λευκά Όρη περικυκλωμένο από βουνά των οποίων οι "γυμνές" κορυφές τους έρχονται σε έντονη αντίθεση με την πυκνή βλάστηση του τόπου. Έχει μια αξιοσημείωτη ιστορία άρρηκτα συνυφασμένη με την ελευθερία του Κρητικού λαού και της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Ο δρόμος από τα Χανιά διασχίζει των 6 χιλιομέτρων εντυπωσιακό φαράγγι του Θέρισου, και σε διάφορα σημεία οδηγείτε ανάμεσα από κάθετους βράχους που περιβάλλονται από το πράσινο των δέντρων καστανιών και βελανιδιών τα οποία μερικές φορές πραγματικά ξεπροβάλλουν πάνω από το δρόμο. Το φαράγγι είναι εν μέρει σχηματισμένο από τις δεντροστοιχίες του Κλαδισού ποταμού. Το χωριό Λάκκοι βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μέτρων. Έχει μεγάλη ιστορία και υπήρξε το πεδίο πολλών μαχών της επανάστασης κατά των Τούρκων. Αξίζει μια στάση στα παραδοσιακά καφενεία ή σε ένα εστιατόριο, καθώς όλα έχουν εκπληκτική θέα προς τα Λευκά Όρη και την άγρια ??φύση. Οι περισσότεροι από τους χωρικούς είναι ποιμένες. Ο Ομαλός ( 1080 μέτρα υψόμετρο) είναι ένα από τα μεγαλύτερα οροπέδια της Κρήτης έχει σχήμα ακανόνιστου κύκλου με μια έκταση περίπου 25 τετραγωνικών χιλιομέτρων και περιβάλλεται από πολλές επιβλητικές κορυφές με κυριότερες το Γκίγκιλο (2005m) και το Βολακιά (2117m). Σε όλη την περιοχή υπάρχουν εγκαταλελειμμένα παλιά πέτρινα κτίσματα, κυρίως τετράγωνης κάτοψης, με ένα δωμάτιο και κεντρικό ξύλινο υποστύλωμα που στήριζε την επίπεδη στέγη. Στη Βόρεια είσοδο στο χαμηλότερο επίπεδο του Οροπεδίου (1050m) βρίσκεται το σπήλαιο του Τζανή που δεν έχει διερευνηθεί σε όλο το μήκος του μέχρι και σήμερα. Ο Ομαλός έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στις επαναστάσεις κατά των Τούρκων και ήταν ένα ιδανικό καταφύγιο και ορμητήριο των επαναστατών. * Από τον Σεληνιώτικο Γύρο, τη ΝΔ έξοδο του οροπεδίου, ακολουθούμε το δρόμο που μας οδηγεί προς τα χωριά του ανατολικού Σέλινου, με πρώτο σταθμό το μικρό χωριό της Αγίας Ειρήνης, όπου βρίσκεται το ομώνυμο φαράγγι, ένα από τα ομορφότερα και πιο επιβλητικά της περιοχής. Μπορούμε επίσης να επισκεφθούμε το ιστορικό χωριό Κουστογέρακο, την αρχαία Έλυρο και την όμορφη παραλία της Σούγιας.
ΦΡΑΓΚΟΚΑΣΤΕΛΛΟ - ΣΦΑΚΙΑ - ΑΣΚΥΦΟΥ - ΒΑΜΟΣ - (περίπου 85 km)
Αξιοθέατα: Ξεκινώντας από το Φραγκοκάστελλο -το οποίο πήρε το όνομά του από το όμορφο φρούριο που έχτισαν οι Βενετοί ακριβώς πάνω στην παραλία το 1371- συνεχίζουμε δυτικά προς τη Χώρα Σφακίων ( Σφακιά ), με τα παραδοσιακά σπίτια χτισμένα στην πλαγιά των Λευκών Ορέων. Τα Σφακιά διατηρούν το πιο άγριο και παρθένο τοπίο σε όλη την Κρήτη. Από το γραφικό λιμάνι του μικρά πλοία ταξιδεύουν για το Λουτρό, την Αγία Ρουμέλη, τη Σούγια και την Παλαιόχωρα. Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την ησυχία και την ηρεμία του χωριού στις παραθαλάσσιες καφετέριες και ταβέρνες. Ακολουθώντας το δρόμο προς τα βόρεια, παράλληλα με το εντυπωσιακό φαράγγι της Ίμπρου έως το ομώνυμο χωριό στο μικρό οροπέδιο, ανοίγεται στη συνέχεια το οροπέδιο Ασκύφου (726m υψόμετρο). Το οροπέδιο κατοικείται και καλλιεργείται από την αρχαιότητα και παράγει εξαιρετική ποικιλία από τοπικά προϊόντα που μπορεί κανείς να γευτεί στις παραδοσιακές ταβέρνες του. Μετά το Ασκύφου, κατηφορίζοντας τις βόρειες πλαγιές των Λευκών Ορέων προς την ιστορική πρωτεύουσα του Αποκόρωνα, το Βάμο, μπορούμε να κάνουμε μια στάση στο πνιγμένο στο πράσινο χάρη στο Βρυσανό ποταμό, χωριό Βρύσες. Από τις Βρύσες διασχίσουμε το πανέμορφο λοφώδες τοπίο της υπαίθρου μέχρι το Βάμο, ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα αγροτουρισμού της Κρήτης, όπου δεσπόζει η παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Ξεκινώντας από το Βάμο μπορούμε να γνωρίσουμε την περιοχή του Αποκόρωνα με τα παραδοσιακά χωριά Γαβαλοχώρι, Φρε , Βαφέ και την εξαιρετική φύση της κοιλάδας των Αρμένων με τους μικρούς παραδοσιακούς οικισμούς.
ΝΟΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ Οδικές διαδρομές:
ΡΕΘΥΜΝΟ - ΠΛΑΚΙΑΣ - ΦΡΑΓΚΟΚΑΣΤΕΛΟ (περίπου 80 km)
Αξιοθέατα: Από το Ρέθυμνο ακολουθώντας το δρόμο νότια προς Σπήλι συναντάμε τα Μιξόρουμα όπου μπορούμε να θαυμάσουμε τα καταπληκτικά προϊόντα καλαθοπλεκτικής τέχνης. Επιστροφή στη διασταύρωση και ακολουθούμε νότια το δρόμο που μας οδηγεί στο στενό πέρασμα του επιβλητικού Κουρταλιώτικου φαραγγιού, όπου μετά τη διέλευση του θα δούμε μια από τις πιο όμορφες περιοχές της Κρήτης που είναι η κοιλάδα του ποταμού Κουρταλιώτη και την περιοχή του παραθαλάσσιου οικισμού Πλακιά. Η κοιλάδα του Κουρταλιώτη συνδυάζει το εντυπωσιακό γεωμορφολογικό περιβάλλον του φαραγγιού με ένα οικοσύστημα μείζονος σημασίας και μια παραλία εξαιρετικής ομορφιάς στην νότια ακτή, όπου βρίσκεται η λίμνη Πρέβελη με το φοινικόδασος. Στην περιοχή του Πλακιά θα βρούμε μερικές από τις πιο όμορφες παραλίες του νησιού, όπως το Αμμούδι, τα Σχοινάρια, το Δαμνόνι και τη Σούδα. Από τον Πλακιά ανηφορίζουμε για τα Σελιά και ακολουθούμε το δρόμο προς την περιοχή των Σφακίων μέχρι το σημείο όπου δεσπόζει στην παραλία η μορφή του Φραγκοκάστελλου και πιο δίπλα τα ερείπια του μοναστηριού του Αγίου Νικήτα πάνω από την μοναδική παραλία Ορθή Άμμος. Μέσα στο ερημικό φρούριο του Φραγκοκάστελλου, το φως του ηλιοβασιλέματος μαζί με τη μυστηριώδη ατμόσφαιρα που δημιουργείται είναι απλά μοναδικό. Το Φραγκοκάστελο συνδέεται με έναν από τους πιο όμορφους θρύλους της Κρήτης. Αυτό είναι ένα φαινόμενο αντικατοπτρισμού που συμβαίνει στις μέρες νηνεμίας το 2ο δεκαπενθήμερο του Μαΐου. Τις πρωινές ώρες έχουν παρατηρηθεί σκιές καβαλάρηδων στον ορίζοντα. Οι ντόπιοι έχουν ονομάσει το φαινόμενο « Δροσουλίτες », δηλαδή « Μορφές της πρωινής δροσιάς".
ΡΕΘΥΜΝΟ - ΑΡΚΑΔΙ - ΑΜΑΡΙ (περίπου 120 km)
Αξιοθέατα: Από το Ρέθυμνο ακολουθώντας την παλιά εθνική οδό προς τα ανατολικά, φθάνουμε στο Άδελε και συνεχίζουμε μέσα από το όμορφο αγροτικό τοπίο που κυριαρχείται από τους παραδοσιακούς ελαιώνες και τις μικρές κοιλάδες με τις συστάδες των κυπαρισσιών. Πριν το Πέραμα, ακολουθούμε το δρόμο νότια για τις Μαργαρίτες, ένα παραδοσιακό χωριό στο οποίο επιβιώνει και ανθίζει ακόμα και σήμερα η αρχαία παράδοση της κεραμικής τέχνης με την αφθονία των κεραμικών εργαστηρίων. Συνεχίζουμε ΝΔ και φτάνουμε στα χωριά Πρινέ και Ελευθέρνα, όπου υπάρχουν τα ερείπια της Αρχαίας Ελεύθερνας. Συνεχίζουμε διασχίζοντας ένα άγονο λοφώδες τοπίο μέχρι το περίφημο κάστρο - μοναστήρι του Αρκαδίου, που βρίσκεται στο κέντρο ενός μικρού οροπέδιου με πλαγιές κατάφυτες από πρίνους, βελανιδιές, πεύκα και ελιές. Στην περίτεχνη πρόσοψη της εκκλησίας αναμειγνύονται διαφορετικοί αρχιτεκτονικοί ρυθμοί. Το αποκορύφωμα της προσφοράς του Αρκαδίου είναι το ολοκαύτωμα στις 9 Νοεμβρίου του 1866. Οι έγκλειστοι αντάρτες ανατίναξαν την πυριτιδαποθήκη της Μονής, προσφέροντας ένα ορόσημο στους αγώνες της Κρήτης για την ελευθερία της από τον ζυγό των Τούρκων. Σήμερα το μοναστήρι έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο Ελευθερίας, Πολιτισμού και Ορθοδοξίας. Συνεχίζοντας νότια φθάνουμε στην πανέμορφη κοιλάδα του Αμαρίου, όπου εκτός από την εγκαταλελειμμένη Μονή Ασωμάτων και τον αρχαιολογικό χώρο Μοναστηρακίου, μπορείτε να επισκεφθείτε τα γραφικά χωριά Θρόνος ( όπου βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Συβρίτου), Βισταγή, Αμάρι, Μέρωνα, Άνω Μέρος και Γερακάρι. Ακολουθούμε το δρόμο της επιστροφής προς το Ρέθυμνο παρακάμπτωντας την τεχνητή λίμνη του φράγματος των Ποταμών και την κοιλάδα μέχρι τις Πρασές, ένα από τα πιο όμορφα τοπία της Κρήτης.
ΠΑΝΟΡΜΟ - ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΣ - ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΙΔΑΣ (περίπου 60 km)
Αξιοθέατα: Από το Πάνορμο και αφού διασχίσουμε την πανέμορφη κοιλάδα του Κάτω Μυλοπόταμου μετά το χωριό Γαράζο, στη βόρεια πλαγιά του βουνού, φτάνουμε στη Μονή Δισκουρίου από την οποία ακολουθούμε μια διαδρομή που μας οδηγεί στην καρδιά του Ψηλορείτη, με πρώτο σταθμό το χωριό Αξός. Στη συνέχεια ανηφορίζουμε νότια για να επισκεφθούμε το σπήλαιο του Σφεντόνη στα Ζωνιανά με τον πλούσιο και εντυπωσιακό διάκοσμο. Συνεχίζουμε για τα Ανώγεια, το χωριό με τη μεγάλη μουσική και καλλιτεχνική παράδοση. Στη συνέχεια, ακολουθώντας το δρόμο που ανεβαίνει από το χωριό προς τα νότια, μας φανερώνεται η περιοχή της Ζωμίνθου, μια μικρή ορεινή κοιλάδα εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς που τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό αρχαιολογικό δρυμό. Συνεχίζουμε νότια και φτάνουμε στα Πετροδολάκια, όπου μπορούμε να παρακάμψουμε για την κορυφή του Σκήνακα όπου βρίσκεται το Αστεροσκοπείο. Από την κορυφή μπορούμε να θαυμάσουμε το ξηρό και άγονο, σχεδόν, σεληνιακό τοπίο. Επιστρέφοντας στα Πετραδολάκια και συνεχίζοντας ΝΔ, μερικές εκατοντάδες μέτρα μετά μας αποκαλύπτεται το Οροπέδιο της Νίδας. Εδώ στο Ιδαίον Άντρον, το ιερό σπήλαιο των Μινωιτών, ο μεγαλύτερος των θεών της αρχαίας Ελλάδας, ο Θεός Δίας, γεννήθηκε και μεγάλωσε σύμφωνα με τη μυθολογία. Στο βάθος του Ιδαίου Άντρου οι επισκέπτες θα αισθανθούν ότι ο Ψηλορείτης είναι πράγματι μια πηγή ονείρων και μύθων.
ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Οδικές διαδρομές:
ΗΡΑΚΛΕΙΟ - ΚΡΟΥΣΩΝΑΣ - ΖΑΡΟΣ (περίπου 70 km)
Αξιοθέατα: Ξεκινώντας από το Ηράκλειο ακολουθούμε την Εθνική Οδό δυτικά μέχρι τον κόμβο Γαζίου από όπου βγαίνουμε στον επαρχιακό δρόμο προς την Τύλισο όπου μπορούμε να επισκεφθούμε τις Μινωικές Επαύλεις. Μετά το γραφικό δρόμο που ελίσσεται στο λοφώδες τοπίο που κυριαρχείται από τους αρχαίους ελαιώνες και τους διάσημους αμπελώνες του Μαλεβυζίου, διασχίζουμε τα χωριά Μονή, Κεραμούτσι και Κορφές και φτάνουμε στον Κρουσώνα όπου μπορούμε να απολαύσουμε τις αγροτουριστικές υπηρεσίες των υποδομών της περιοχής και την έκθεση των τοπικών προϊόντων του Συνεταιρισμού Γυναικών του χωριού. Στο γραφικό χωριό Άγιος Μύρωνας με τα παραδοσιακά σπίτια μπορούμε να επισκεφθούμε την εκκλησία και την σπηλαιώδη σκήτη του Αγίου Μύρωνα, από όπου πήρε και το όνομά του. Νότια των Ασιτών θα συναντήσουμε τον επιβλητικό βραχώδη λόφο της "Πατέλας του Πρινιά", όπου υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας Ριζηνίας. Συνεχίζουμε νότια, διασχίζουμε το Πρινιά και από την Αγία Βαρβάρα μπορούμε να επισκεφθούμε το γραφικό χωριό του Αγίου Θωμά με τις πολλές βυζαντινές εκκλησίες και τα λαξευτά πατητήρια. Στα δυτικά της Αγίας Βαρβάρας, στη Γέργερη, μπορούμε να επισκεφθούμε τα εκθέματα του μικρού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, τους νερόμυλους και τα γραφικά στενά του χωριού. Συνεχίζουμε δυτικά προς το χωριό Ζαρός, γνωστό από την αρχαιότητα για τα πηγαία νερά του. Νότια του Ζαρού υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός μικρών εγκαταλελειμμένων οικισμών και η τεχνητή λίμνη του φράγματος της Φανερωμένης, που έχει μετατραπεί σε ένα σημαντικό βιότοπο για την ορνιθοπανίδα της περιοχής.Βορειότερα του Ζαρού βρίσκεται η μικρότερη αλλά όμορφη λίμνη Βότομος. Δυτικά της λίμνης μπορούμε να επισκεφθούμε τα ερείπια του ρωμαϊκού υδραγωγείου. Δυτικότερα του Ζαρού, είναι ο δρόμος προς το ιστορικό χωριό Βορίζια.
ΓΟΥΒΕΣ - ΚΑΣΤΕΛΙ- ΕΠΙΣΚΟΠΗ (περίπου 95 km)
Αξιοθέατα: Από το Ενυδρείο Θαλασσόκοσμος - CretAquarium, που βρίσκεται στον παραθαλάσσιο οικισμό Γούρνες, ανατολικά της πόλης του Ηρακλείου, συνεχίζουμε νότια, διασχίζουμε τις Γούβες και προχωρούμε μέχρι το μικρό οικισμό Σκοτεινό, όπου μπορούμε να επισκεφθούμε το σπήλαιο λατρείας της Αγίας Παρασκευής. Συνεχίζουμε νότια προς το Καστέλι, τον οικισμό που πήρε το όνομά του από το φρούριο που κάποτε κυριαρχούσε στην ορεινή πεδιάδα που ήταν ένας από τους μεγαλύτερους σιτοβολώνες της Βενετσιάνικης Κρήτης. Από το Καστέλλι ακολουθούμε το δρόμο προς τα ΝΔ, διασχίζουμε το μικρό αγροτικό χωριό Ευαγγελισμός και φτάνουμε στο Θραψανό, ένα από τα πιο σημαντικά παραδοσιακά κεραμικά κέντρα της Κρήτης που συνεχίζει την μακρά παράδοση της Κρητικής αγγειοπλαστικής. Λίγο βορειότερα είναι το παραδοσιακό χωριό Σμάρι. Ανατολικά του χωριού, δεσπόζει ο λόφος που στην κορυφή του βρίσκονται τα ερείπια της Μινωικής Ακρόπολης του Σμαρίου. Δυτικά του Σμαρίου θα συναντήσουμε την Επισκοπή, έναν καθαρά αγροτικό οικισμό με πολλές βυζαντινές εκκλησίες και "Ρακοκάζανα", όπου κατά την περίοδο της συγκομιδής παράγεται η παραδοσιακή Κρητική Ρακή ή Τσικουδιά. Νότια της Επισκοπής μπορούμε να επισκεφθούμε τα Μονή Αγκαράθου, με τη μεγάλη λόγια παράδοση. Συνεχίζοντας το δρόμο δυτικά και βόρεια, θα φτάσετε στο χωριό Μυρτιά ή Βαρβάροι από όπου κατάγεται ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης και υπάρχει το "Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη" του οποίου τα εκθέματα φωτίζουν πολλές πτυχές της ζωής και του έργου του συγγραφέα. Περνάμε στη συνέχεια, έναν από τους πιο παραδοσιακούς κρητικούς αμπελώνες μέχρι το χωριό Σκαλάνι και στη συνέχεια επιστρέφοντας στο Ηράκλειο θα συναντήσουμε τον αρχαιολογικό χώρο του ένδοξου Μινωικού Ανακτόρου της Κνωσού.
ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ - ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ (περίπου 100km)
Αξιοθέατα: Από τη διασταύρωση της Εθνικής Οδού στο ύψος της Χερσονήσου ακολουθούμε το δρόμο προς Καστέλι,αφήνοντας στα δεξιά μας το γήπεδο γκολφ και στη συνέχεια ακολουθούμε το δρόμο που οδηγεί ανατολικά στο Αβδού, αφού πρώτα διασχίσουμε την πανέμορφη κοιλάδα των Ποταμιών και παρακάμψουμε το φράγμα του ποταμού Αποσελέμη. Στο Αβδού μπορείτε να επισκεφθείτε τις βυζαντινές εκκλησίες, το σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής και να απολαύσετε τις εξαιρετικές τοπικές αγροτουριστικές υπηρεσίες και υποδομές που προσφέρονται. Μετά το Αβδού συνεχίζουμε τον ανηφορικό δρόμο που ελίσσεται στις δυτικές πλαγιές της Δίκτης και φτάνουμε στο Κράσι, ένα παραδοσιακό χωριό με ένα όμορφο σιντριβάνι και στη συνέχεια στο χωριό Κερά - το οποίο έχει πάρει το όνομά του από τη Μόνη της Κεράς με τις ενδιαφέρουσες βυζαντινές αγιογραφίες και με εκπληκτική θέα προς την κοιλάδα του Αβδού. Πάνω απο την Κερά δεσπόζει η κορυφή Καρφί, όπου βρίσκονται τα ερείπια μιας από τις σημαντικότερες υστερο-μινωικές πόλεις. Συνεχίζουμε την ανάβαση μας μέχρι το χωριό Άμπελος, το "λαιμό" της κορυφογραμμής που είναι η είσοδος στο μεγάλο οροπέδιο του Λασιθίου, με τους χαρακτηριστικούς πέτρινους ανεμόμυλους.Το Οροπέδιο Λασιθίου, σε υψόμετρο 850 μέτρων είναι το μεγαλύτερο στην Κρήτη, το μόνο με συνεχή διαμονή κατοίκων όλο το χρόνο και ένα από τα μεγαλύτερα παραδοσιακά αιολικά πάρκα με το χαρακτηριστικού τύπου ανεμόμυλο. Στην πλαγιά πάνω από το χωριό Ψυχρό βρίσκεται το περίφημο από την αρχαιότητα λατρευτικό σπήλαιο Δικταίο Άντρο, όπου γεννήθηκε ο θεός Δίας σύμφωνα με τη μυθολογία. Το Δικταίο Άντρο αποτελείται από δύο κύριους χώρους, έχει αξιόλογη διακόσμηση και τόσο ως μυθολογικός χώρος, όσο και ως ένας γεωλογικός σχηματισμός με καταπληκτικούς σταλαγμίτες και σταλακτίτες, είναι ένα από τα σημαντικότερα σπήλαια της Κρήτης. Από το χωριό Τζερμιάδο μπορούμε να επισκεφθούμε το σπήλαιο σπήλαιο της Τράπεζας και κοντά στο χωριό Άγιος Κωνσταντίνος τη Μονή Κρουσταλένιας. Διασχίζοντας στη συνέχεια το ορεινό άγονο τοπίο μέχρι την κοιλάδα των Ποτάμων κοιλάδα με τα μικρά γραφικά χωριά και στη συνέχεια το χωριό Βρύσες, ανοίγεται μπροστά μας η κοιλάδα της Νεάπολης από την οποία θα επιστρέψουμε στα Μάλια και την Χερσόνησο.
ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ:
Μετά την Λεωφόρο Κνωσού στην νότια έξοδο του Ηρακλείου φθάνουμε στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού. Σε μικρή απόσταση γύρω από το παλάτι υπάρχουν και άλλα σημαντικά μινωικά μνημεία, όπως η "Βασιλική Έπαυλη", το Μικρό Ανάκτορο, το «Καραβάν Σαράι» , το «Σπίτι του Αρχιερέα», ο Βασιλικός Τάφος - Ιερό και η οικία του Διόνυσου. Στη συνέχεια ακολουθήστε την πανέμορφη κοιλάδα νότια της Κνωσού όπου αρχίζουν να αποκαλύπτονται τα πρώτα αμπέλια. Σε μικρή απόσταση, στα Σπήλια, διακρίνουμε την παλιά υδατογέφυρα του υδραγωγείου που μετέφερε το νερό στο Ηράκλειο από τις πηγές στην περιοχή των Αρχανών. Στη συνέχεια, βρίσκουμε τη διασταύρωση προς το χωριό Σκαλάνι που βρίσκεται στην κορυφογραμμή ενός λόφου κατάφυτου από αμπέλια. Συνεχίζουμε νότια κατά μήκος του δρόμου που διασχίζει την μικρή κοιλάδα και μπορούμε να θαυμάσουμε ένα όμορφο αγροτικό τοπίο με αμπελώνες που απλώνονται στις πλαγιές μέχρι το χωριό Κάτω Αρχάνες. Προχωρώντας προς τα νότια φθάνουμε στις Αρχάνες, έναν από τους πιο ακμάζωντες αγροτικούς οικισμούς στην Ελλάδα με βαθιές ρίζες στην μινωική αρχαιότητα και τη μεγάλη παράδοση παραγωγής κρασιού. Νότια των Αρχανών θα βρούμε τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Βαθύπετρο, όπου βρίσκεται το Μινωικό Μέγαρο με το αρχαίο σταφυλοπιεστήριο, ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της Μινωικής περιόδου, τρανή απόδειξη της μακράς οινοποιητικής παράδοσης της περιοχής. Από τις Αρχάνες, ακολουθώντας τον ανηφορικό δρόμο και αφού διασχίσουμε την κορυφή του λόφου ανατολικά, βλέπουμε την κατάφυτη από αμπέλια περιοχή των Κουνάβων. Νότια των Κουνάβων θα συναντήσουμε την κοιλάδα των Πεζών, το μεγαλύτερο οινοπαραγωγικό κέντρο της Κρήτης και στις πλαγιές των γύρω λόφων απλωμένα τα παραδοσιακά αμπελοχώρια της περιοχής, τις Άγιες Παρασκιές, την Καλλονή και του Αγίου Βασιλείου. * Αν ακολουθήσουμε το δρόμο βόρεια από τις Αγιές Παρασκιές θα βρεθούμε στη Μυρτιά, όπου λειτουργεί το μουσείο που είναι αφιερωμένο στο μεγάλο κρητικό συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη. * Ο δρόμος νότια από τις Αγιές Παρασκιές μας οδηγεί μέσα από ένα πανέμορφο ορεινό τοπίο στην κοιλάδα του χωριού Μελέσσες και πιο νότια στο χωριό Αλάγνι με τους αμπελώνες τους να διαμορφώνουν ένα από τα πιο όμορφα τοπία της υπαίθρου της Κρήτης. Από την περιοχή του Αλαγνίου, συνεχίζοντας νότια και αφού διασχίσουμε μια εκτεταμένη αγροτική περιοχή που κυριαρχούν οι ελαιώνες και λιγότερο οι αμπελώνες, φθάνουμε από το Αρκαλοχώρι στο Καστελιανά, όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη Πρίανσος. Από τα Πεζά, εάν ακολουθήσουμε το δρόμο που διασχίζει τα χωριά Καλλονή και Άγιο Βασίλειο, θα φθάσουμε στο Χουδέτσι. Στα νότια του χωριού ανοίγεται ένα λοφώδες τοπίο με τεράστιους αμπελώνες, ανοικτό στα νότια της ενδοχώρας του νομού. Ακολουθώντας τον επαρχιακό δρόμο νότια από το Χουδέτσι και αφού δούμε τη Μονή Επανωσήφη συνεχίζουμε προς τα χωριά Μεταξοχώρι, Χαράκι, Μαδέ, Μελιδοχώρι και Βοριά που τα τελευταία χρόνια έχουν αποκτήσει ένα σημαντικό ρόλο στην παραγωγή κρασιού της περιοχής.
2η Επιλογή: Από την πόλη του Ηρακλείου ακολουθούμε το δρόμο νότια προς Μοίρες και μετά από 20 χιλιόμετρα περίπου παίρνουμε την αριστερή έξοδο προς το χωριό Δαφνές, που διατηρεί μια μακρά παράδοση της καλλιέργειας εκλεκτών οινοποιήσιμων ποικιλιών σταφυλιών και τη φημισμένη Γιορτή Κρασιού που λαμβάνει χώρα κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου κάθε έτους με 10-15 ημέρες διάρκεια. Από την περιοχή των Δαφνών μπορούμε να ακολουθήσουμε τον δρόμο που οδηγεί νότια προς την κοιλάδα της Μεσσαράς και την περιοχή της Αρχαίας Γόρτυνας, της πρωτεύουσας της ρωμαϊκής Κρήτης, όπου στο λοφώδες τοπίο του χωριού Πλουτή και του Λαβύρινθου αναπτύσσεται ένας εξαιρετικός παραδοσιακός αμπελώνας.
ΝΟΜΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Οδικές διαδρομές:
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ - ΣΕΛΑΚΑΝΟ (περίπου 75 km)
Αξιοθέατα: Ξεκινώντας από το γραφικό Άγιο Νικόλαο ακολουθούμε τον παραλιακό δρόμο μέχρι το Ίστρο και μετά συνεχίζουμε νοτιοδυτικά προς την ενδοχώρα με πρώτο σταθμό το μικρό χωριό Πρίνα. Στη συνέχεια, αφού διασχίσουμε την Καλαμαύκα με τους χαρακτηριστικούς βραχώδεις σχηματισμούς, φτάνουμε στο χωριό Μάλες απ 'όπου μπορούμε να επισκεφθούμε τη Μονή Παναγίας Εξακουστής. Από τις Μάλες φτάνουμε στο Χριστό και να συνεχίζουμε στον ανηφορικό δρόμο που μας οδηγεί στο δάσος του Σελάκανου. Ο μικρός οικισμός του Σελάκανου έχει είναι απλωμένος στο πευκοδάσος της ομώνυμης κοιλάδας που περιβάλλεται από τις επιβλητικές πλαγιές της Δίκτης. Ο οικισμός κατοικείται κυρίως το καλοκαίρι από αγρότες των χωριών Χριστός και Μάλες. Η περιοχή της λεκάνης του Σελάκανο με το εκτεταμένο πευκοδάσος είναι ένα από τα πιο όμορφα ορεινά τοπία της Κρήτης. Η περιοχή έχει κατοικηθεί από τους αρχαίους χρόνους και στη θέση « Πατέλλα» υπάρχουν τα ίχνη αρχαίου οικισμού, πιθανόν της Αρχαίας Μάλλας. Στο καφενείο του χωριού μπορούμε να απολαύσουμε τοπική κουζίνα παρέα με τους απλούς φιλόξενους κατοίκους.
ΣΗΤΕΙΑ - ΖΗΡΟΣ - ΖΑΚΡΟΣ - ΠΑΛΑΙΚΑΣΤΡΟ (περίπου 110 km)
Αξιοθέατα: Η Σητεία είναι η "Αρχαία Πύλη της Ανατολής", όπως οι αρχαιολόγοι την ονόμασαν. Σήμερα, η σύγχρονη μικρή πόλη της Σητείας με το Ενετικό κάστρο της αναπαύεται στην αγκαλιά του ήρεμου κόλπου με την πολύ όμορφη παραλία. Ξεκινώντας από τη Σητεία ακολουθούμε το δρόμο που οδηγεί νότια, διασχίζοντας το γαλήνιο τοπίο της εύφορης κοιλάδας μέχρι την Άνω Επισκοπή, απ' όπου στρίβουμε ανατολικά και ανηφορίζουμε για να συναντήσουμε τα ερείπια της αρχαίας Πραισού. Συνεχίζουμε για το χωριό Χανδρά και από εκεί μπορούμε να επισκεφθούμε την Εθιά με την περίφημη ενετική έπαυλη καθώς και τον εγκαταλελειμμένο μεσαιωνικό οικισμό της Βόϊλας. Από τον Χανδρά ακολουθούμε το δρόμο για την γραφική Ζήρο και στη συνέχεια, μετά τη διέλευση από το μικρό οροπέδιο με τους αρχαίους αμπελώνες αρχίζουμε να κατεβαίνουμε στην πλαγιά με την ανοιχτή θέα στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας του Ξερόκαμπου με τις καταπληκτικές παραλίες όπου φύονται οι Κρίνοι που απεικονίζονται στις Μινωικές τοιχογραφίες. Συνεχίζοντας βόρεια ακολουθούμε μια διαδρομή όπου κυριαρχούν μικρές κοιλάδες και σχηματισμοί φαραγγιών με πιο επιβλητικό το Φαράγγι των Νεκρών που συνδέει την Πάνω με την Κάτω Ζάκρο (όπου βρίσκεται το διάσημο Μινωικό Ανάκτορο), με την εκπληκτική παραλία με τα βότσαλα. Από την Πάνω Ζάκρο για να φτάσουμε στο Παλαίκαστρο ακολουθούμε μια διαδρομή ανάμεσα σε ένα ήρεμο και γαλήνιο τοπίο, λοφώδες και ασκητικό με παραδοσιακά αγροτικά χωριά. Στην περιοχή του Παλαικάστρου, το τοπίο είναι επίπεδο και φωτεινό, ανοικτό προς τις όμορφες παραλίες του Κουρεμένου και της Χιόνας, με τα γειτονικά ερείπια της μινωικής πόλης του Παλαίκαστρου. Πιο βόρεια ο επισκέπτης θα απολαύσει την εμπειρία της παραλίας με το μοναδικό φοινικόδασος του Βάι που καταλαμβάνει 200 στρέμματα και αποτελείται από αυτοφυείς φοίνικες. Η ανάπτυξη και συντήρηση του οφείλεται στο ξηρόθερμο κλίμα και το υπόγειο νερό της κοιλάδας. Ακολουθώντας το δρόμο πίσω προς την Σητεία, θα αισθανθείτε το θρησκευτικό δέος και τη μεγαλοπρέπεια που εμπνέει η ιστορική Μονή Τοπλού η οποία δεσπόζει στο ερημικό αυτό τοπίο.
